11-7-42 alles over gegeven

Men windt zich dikwijls op wanneer ik zeg: het is toch niet essentieel of ik ga of een ander, hoofdzaak is toch dat er zoveel duizenden gaan moeten? En het is niet zo dat ik regelrecht m'n ondergang in de armen zou willen lopen met een gelaten glimlach, dat is het ook niet. Het is het gevoel van het onafwendbare en een aanvaarden van het onafwendbare en daarbij het weten dat ons in laatste instantie niets ontnomen kan worden. Ik wil niet uit een soort masochisme beslist meegaan en afgerukt worden van m'n bestaansbasis, maar ik weet nog niet eens of ik me prettig zou voelen als ik verschoond bleef van datgene wat zovelen moeten ondergaan. Men zegt tegen me: iemand als jij bent verplicht je in veiligheid te stellen, je moet nog zoveel doen in het leven later, je hebt nog zoveel te geven.

Wat ik allemaal al of niet te geven zal hebben, dat zal ik kunnen geven, waar ik ook ben, hier in een vriendenkringetje of ergens anders in een concentratiekamp. En het is een zeldzame zelfoverschatting om zichzelf te waardevol te vinden om een 'Massenschicksal' samen mee te ondergaan. En als God vindt dat ik nog veel te doen zal hebben, welnu, dan zal ik dat wel doen na alles doorgemaakt te hebben wat anderen ook door kunnen maken. En dat ik een waardevol mens ben zal pas blijken uit hoe ik me onder de veranderde omstandigheden gedragen zal. En ook als ik het niet zal overleven, dan zal de wijze waarop ik sterf doorslaggevend zijn om te weten wie ik ben. Het gaat er niet meer om, om zichzelf coute-que-coute uit een bepaalde situatie te houden, maar daarom, hoe men zich, in welke situatie dan ook, gedraagt en verder leeft.


Etty Hillesum