Kagib Weteninhethart

Tienduizenden zijn er van deze plek weggegaan, gekleden en ongekleden, ouden en jongen, zieken en gezonden - en ik kan verder leven en werken en blijmoedig zijn. Nu zullen m'n ouders ook van deze plek moeten vertrekken, als het door een wonder niet deze week is, dan toch zeker volgende. Dit willen mensen niet erkennen: dat men op een gegeven ogenblik niet meer kan doen, alleen nog maar zijn en aanvaarden. En met dat aanvaarden ben ik al heel lang geleden begonnen, maar men mag dat alleen voor zichzelf en niet voor anderen. En daarom is het zo wanhopig moeilijk op het ogenblik voor me hier. Moeder en Mischa willen nog steeds wat doen, de hele wereld op zijn kop zetten en ik sta daar volkomen machteloos tegenover. Ik kan niets doen, ik heb nooit iets kunnen doen, ik kan alleen maar de dingen op me nemen en lijden. Daarin ligt m'n kracht en het is een grote kracht. Maar voor mezelf, niet voor anderen. Dit is de laatste brief die ik voorlopig schrijven mag. Vanmiddag worden dus o...

Het Pad gaan heeft grote gevolgen. Ja je leven verliezen, alles wat je denkt te zijn, denkt wat is, denkt wat je moet doen. Alles waar je vol van bent in emoties en gedachten. Het moet allemaal verdwijnen. En de Kracht zal er alles aan doen dat het verdwijnt. Er gaat meestal heel veel vooraf voordat je werkelijk je over geeft aan dat Andere. Zonder voorbehoud, zonder terughouding. Je bent daarin dan al tot een beleven gekomen hoe onvoorstelbaar wijs het Plan is, hoe alles in elkaar past, hoeveel Liefde in dit Plan is. In dit beleven van die Liefde kom je dan tot de overgave en je wil niets liever dan alles overgeven aan deze Liefde. Dat alles op mag lossen in deze Liefde. Je wil dan niets liever dan je leven geven zodat het Leven in je op mag staan. Maar je kunt dit niet doen, niet met je ikje. Je kunt wel het toelaten dat het gebeurd, open zijn, in die overgave. Jezelf durven laten raken, durven laten veranderen, durven inzicht toe te laten hoe t spreekt. Durven kwetsbaar zijn....

Jij spreekt over zelfmoord en over moeders en kinderen. Jazeker, ik kan me alles voorstellen, maar ik vind dit een ongezond thema. Er is een grens aan alle lijden, misschien krijgt een mens toch niet meer te dragen dan hij dragen kan - en als er een grens bereikt is, sterft hij vanzelf wel. Er sterven hier af en toe mensen aan een gebroken geest, omdat ze de zin niet meer vatten kunnen, jonge mensen. De heel oude wortelen nog in een sterkere bodem en aanvaarden hun lot waardig en gelaten. Ach, men ziet hier zoveel soorten mensen en men slaat ze gade in hun houding tegenover de moeilijkste en laatste vragen... Ik zal eens proberen jullie te beschrijven hoe ik me voel. Wanneer een spin haar web weeft, werpt ze dan al niet de hoofddraden vooruit en klimt ze er dan niet zelf achteraan? De hoofdweg van m'n leven strekt zich al een heel eind voor me uit en reikt al in een andere wereld. Het is net of alles wat er hier gebeurt en wat er nog gebeuren zal al ergens in me verdisconteerd is...

We ontmoeten vele familieleden die we in jaren niet gezien hebben, juristen, een bibliothecaris enz. achter kruiwagens vol zand, in slordige en onhandig zittende overalls en we kijken elkaar eens een beetje aan en zeggen niet veel. Een jonge, treurige marechaussee zei op een transportnacht tegen me: ik val hier op zo'n nacht vijf pond af en je moet hier alleen maar horen, zien en zwijgen. De ellende is werkelijk groot en toch loop ik dikwijls, later op de avond, als de dag achter je in een diepte weggezonken is, met een veerkrachtige pas langs het prikkeldraad en dan stijgt er altijd weer uit m'n hart naar boven - ik kan er niets aan doen, het is nu eenmaal zo, het is van een elementaire kracht -: dit leven is iets prachtigs en iets groots, we moeten nog een hele nieuwe wereld opbouwen later - en tegen iedere wandaad te meer en gruwelijkheid te meer hebben wij een stukje liefde en goedheid te meer tegenover te stellen, dat we in onszelf veroveren moeten. Etty Hillesum

Geloof je, beleef je, met je hele wezen, dat er een onaantastbaar Goddelijk Plan is? Dat het uiteindelijk mogelijk is om daarin mee te resoneren? Steeds in jezelf toetsen, voelen, vibreer ik nu echt mee, ben ik nu echt afgestemd op dat wat mij omvat of zet ik mezelf vast in mijn ikje, in wat ik wil, wat ik denk dat er is en moet gebeuren? Uiteindelijk draait het in het leven om, om tot meebewegen te komen. Vele levens zitten we op wat voor manier dan ook in het tegen-bewegen, eigenwilligheid, het zelf willen bepalen, het zelf willen doen, vol blijven van jezelf, je talenten je emoties wat dan ook, helemaal vol. Dan kan er geen afstemming zijn met het mee-bewegen, het meeresoneren. Maar het Plan voorziet daarin, wacht rustig af, blijft rustig stralen, Weet dat eens t moment komt....... Eens het moment komt dat er geluisterd gaat worden, vrijwillig, zonder voorbehoud naar dat wat is was en altijd zal Zijn. Hier gaat meestal heeeeeeeeeel veel aan vooraf. Bv al het centrale thema van ...

3 juli '43 Westerbork lieve vrienden, Ik ga hier op m'n derde bovenbed in de gauwigheid nog een waar schrijfbacchanaal ontketenen, over een paar dagen valt de barrière voor onze ongelimiteerde schrijverij, dan word ik 'kampinsassin' en mag nog maar één keer in de 14 dagen een brief schrijven, die ik geopend in moet leveren. De ellende die hier heerst, is werkelijk onbeschrijfelijk. In de grote barakken leeft men als ratten in een riool. Men ziet veel wegstervende kinderen. Maar men ziet ook veel gezonde kinderen. Vorige week kregen we op een nacht een gevangenentransport door. Wasbleke en doorzichtige gezichten. Ik heb nog nooit zoveel uitgeputheid en vermoeidheid op mensengezichten gezien als die nacht. Die nacht werden ze bij ons 'doorgesluisd': registratie, nog eens registratie, fouillering door opgeschoten NSB'ers, quarantaine, een kleine lijdensweg op zichzelf van uren en uren. Vroeg in de ochtend werden deze mensen in lege goederenwagens geperst. De...

Er stranden op dat onvruchtbare stuk hei van vijf bij zeshonderd meter ook kopstukken uit het culturele en politieke leven der grote steden. Alle coulissen zijn plotseling in een machtig gebaar rond hun weggebroken en ze staan nog wat huiverend en onwennig op dat tochtige en open podium, dat Westerbork heet. Om hun uit het verband gerukte gestalten hangt nog tastbaar de atmosfeer van het onrustige leven ener gecompliceerdere samenleving dan deze hier. Ze gaan langs het dunne prikkeldraad en hun silhouetten schuiven levensgroot en onbeschut langs de grote vlakte van de hemel. Men moet hen daar hebben zien gaan... Hun goed gesmede harnas van positie, aanzien en bezit is uiteengevallen en ze staan nu in het laatste hemd van hun menselijkheid. Ze staan in een lege ruimte, begrensd door hemel en aarde en zullen zelf deze ruimte moeten bevolken met datgene, wat er aan mogelijkheden in hun eigen binnenste leeft - daarbuiten is er niets. Men merkt nu, dat het in het leven niet voldoende is...