24-10-73 stilte en ervaring

Ergens in de vallei waren de zwakke lichten van een dorpje zichtbaar; het was donker en het pad was steenachtig en oneffen. De golvende lijnen van de heuvels tegen de sterrenhemel waren gehuld in diepe duisternis en ergens in de buurt huilde een prairiewolf. Alleen zijn in deze eenzaamheid was het horen van de stem van intense stilte en haar grote schoonheid. Het was nu behoorlijk donker en de wereld in die vallei verzonk in diepe stilte. De nachtelijke lucht had speciale geuren, een mengeling van alle struiken die groeien op de droge heuvels, de sterke geur van struiken die vertrouwd zijn met de hete zon. Het had vele maanden niet geregend; er zou lange tijd geen regen vallen en het pad was droog, stoffig en oneffen. De grote stilte met zijn oneindige ruimte omsloot de nacht en elke beweging van het denken hield op. De geest zelf was die onmetelijke ruimte en binnen deze diepe stilte was er niets dat door denken was gecreeerd. Volslagen niets zijn is onmetelijk zijn.
Het pad voerde langs een steile helling naar beneden en een beekje fluisterde talloze dingen, opgetogen over zijn eigen stem. Het kruiste het pad verschillende malen en ze speelden samen een spelletje. De sterren waren heel dichtbij en enkele keken vanaf de heuveltop naar beneden. Wees alleen, zonder woord of gedachte, observeer en luister alleen maar. De grote stilte liet zien dat zonder haar, het leven aan diepte, betekenis en schoonheid verliest.

Een licht voor jezelf zijn is de ontkenning van alle ervaring. Degene die als ervarende ervaringen opdoet heeft ervaring nodig voor zijn voortbestaan en zal daaraan, ongeacht of ze diep of oppervlakkig zijn, steeds meer behoefte krijgen. Ervaring is kennis, traditie; degene die ervaart verdeelt zichzelf om onderscheid te maken tussen het aangename en het pijnlijke, het comfortabele en storende. Elke reaktie op een uitdaging is een ervaring maar als de reaktie voortvloeit uit het bekende verliezen uitdagingen hun nieuwheid en vitaliteit, dan ontstaan conflict, verwarring en neurotisch handelen. Het wezen van uitdagingen is dat zij aanleiding geven tot vragen, verwarring, begrip wakker worden. Maar zodra ze worden vertaald in termen van het verleden, wordt het heden ontweken. Geloof, ideologieen en autoriteit staan inzicht dat alleen in vrijheid ontstaat in de weg.
Een licht voor jezelf zijn is het licht van alle anderen. Een licht voor jezelf zijn betekent dat de geest vrij is van uitdaging en reaktie, want de geest is dan volkomen wakker, geheel aandachtig. Deze aandacht heeft geen centrum, degene die aandachtig is, en daarom geen grenzen. Zolang er een centrum is, het 'ik', moet er uitdaging en reaktie zijn, juist of onjuist, prettig of smartelijk. Het centrum kan nooit een licht voor zichzelf zijn: dit licht is het kunstmatige licht van het denken en zijn vele schaduwen. Compassie is niet de schaduw van denken, maar is licht, dat noch van jou noch van een ander is.

Het pad voerde geleidelijk de vallei binnen en de rivier passeerde het dorp en mondde uit in zee. Maar de heuvels bleven onbewogen en het gekras van een uil was het antwoord aan een soortgenoot. En er was ruimte voor stilte.


Krishnamurti