het vijvertje en gevoeligheid

Het vijvertje was klein, maar bekoorlijk. Zijn oevers waren met gras begroeid en een paar treden leidden erheen omlaag. Aan een zijde was het geflankeerd door een klein wit tempeltje en het geheel werd omgeven door hoge, slanke palmen. Het tempelje was fraai van verhoudingen en goed onderhouden; het zag er smetteloos uit; op dit uur, nu de zon al ver achter het palmenbosje stond, was er geen mens - ook niet de priester, die de tempel zowel als zijn inhoud met diepe eerbied beheerde.
Het ranke, decoratieve tempeltje verleende de plek zijn vredige sfeer; het was er opvallend stil, zelfs de vogels hoorde je niet. Het briesje dat de palmen licht had bewogen, stierf weg; een paar stralend door de avondzon omrande wolken dreven langs de hemel. Er zwom een slang door de vijver, telkens even opduikend tussen de lotusbladeren. Het water was doorschijnend helder; er dreven roze en paarse lotussen op. Hun zachte geur hing dicht boven het water en de groene oevers. Nu bewoog er niets meer en de aarde scheen vervuld van de betovering van dit plekje.
Maar dan de levende schoonheid van die bloemen! Ze ademden stilte en een paar begonnen hun blaadjes voor de nacht en de komende duisternis te sluiten. De slang was het vijvertje overgestoken en gleed ons dicht voorbij; zijn ogen waren als lichtende zwarte kralen en zijn gespleten tong speelde als een vlammetje voor hem uit, als om hem het pad te wijzen.

Theoretische bespiegelingen en fantasie staan waarheid in de weg. Een theoretisch bespiegelende geest is niet bij machte de schoonheid te leren kennen van dat wat is; hij zit gevangen in het net van zijn eigen woorden en beelden. Welke verre einders hij in zijn beeldvorming ook verkent, het valt alles nog binnen de schaduw van de eigen structuur, zijn blik reikt nooit tot wat daaraan voorbij ligt.
De gevoeligste geest is niet die met veel verbeeldingskracht. Het vermogen taferelen te scheppen is geestbegrenzend; de geest die zich daarmee bezighoudt, zit vast aan het verleden, aan herinnering, en dat werkt afstompend. Gevoelig is alleen de roerloze geest. Opeenstapeling en vermeerdering in welke vorm ook werkt belastend; en hoe kan onze geest in vrijheid ademen als hij een last draagt? Alleen de vrije geest is sensitief; openheid is identiek aan het onvoorspelbare, het onuitgesprokene, het onbekende. Fantasie en theoretische bespiegelingen verhinderen openheid en sensitiviteit.


Krishnamurti